Monitor Tercih ederken dikkat edilmesi gerekenler

monitor, display, OLED, HDR, HDPi, Apple, PPI, burn-in, flicker free

Hizlica Sonuca Ulasmak Isteyenler icin

Ekran uzerinde siklikla metin ve office isleri yapacakssani yuksek PPI degere sahip monitorleri tercih etmelisiniz
- OLED ekranlarin henuz PPI degerleri oldukca dusuk, bu sebeple IPS panel tipleri secmek gerekiyor
- Ayrica IPS panellerin parlaklik (nit) degerleri daha yuksek oldugu icin daha iyi metin okunurlugu sunarlar
Oyun icin dusunuyorsaniz kesinlikle OLED ve yuksek ekran yenilme (Hz) oranina sahip monitorleri tercih edin
- Hz en kilit unsur, cunku oyunlardaki akici goruntuyu yakalamanizi saglar
- OLED ile de canli renkleri elde edersiniz
- Yuksek parlakliga sahip ortamlarda oyun oynamayacaginiz icin nit degeri cok onemli olmayabilir sizin icin

Goz Sagiligini Korumak icin Gerekenler

Göz sağlığını önemseyen bir monitör seçimi için, bazı özelliklere dikkat etmek önemli. Göz yorgunluğunu azaltacak özellikler şunlar:

Mavi ışık filtresi: Mavi ışık, göz yorgunluğuna ve uyku düzeni bozulmasına neden olabilir. Bu yüzden mavi ışık filtresi olan monitörler tercih edilmeli.
Flicker-Free teknolojisi: Bazı monitörlerdeki flicker (titreşim), uzun süreli kullanımda göz yorgunluğuna yol açar. Flicker-Free teknolojisi bu titreşimi minimuma indirir.
Yüksek çözünürlük: Küçük ve detaylı metinleri okurken, yüksek çözünürlük göz yorgunluğunu azaltır. 4K çözünürlükte bir monitör bu konuda yardımcı olabilir.
Uygun parlaklık ve kontrast: Çok yüksek parlaklık gözleri yorabilir. Otomatik parlaklık ayarlayabilen veya kolayca manuel olarak ayarlanabilen monitörler tercih edilmeli. Yüksek kontrast oranı, okunabilirliği artırır.
Metinlerin Okunabilirliği: Küçük metinleri okuma ihtiyacınız varsa, yüksek PPI değerine sahip bir monitör, metinleri daha net ve okunabilir hale getirecektir.
Ergonomi: Monitörünüzü ideal bir mesafede tutun. Genel kural olarak, monitörünüz göz hizanızın hafif altında ve yaklaşık bir kol uzunluğu mesafede olmalıdır.

PPI ve Ekran Türünün Önemi

Yazılım geliştirmeyle ilgilenen ve uzun süre ekran başında zaman geçiren biri için, PPI ve ekran türü önemli farklar yaratabilir:

Netlik ve Detay: 218 PPI olan Apple monitörü, 140-160 PPI'lık OLED monitörlere göre daha net ve detaylı bir görüntü sunacaktır. Bu, özellikle metin okurken faydalı olabilir.
Renk ve Kontrast: OLED ekranda renkler daha canlı ve kontrast daha yüksek olacak. Eğer dark mode'da kod yazmayı seviyorsan, OLED'deki koyu renkler daha derin ve etkileyici olacaktır.
Göz Yorgunluğu: Yüksek PPI, metin ve simgelerin daha net olmasını sağlar, bu da göz yorgunluğunu azaltabilir. Ancak OLED'in yüksek kontrastı da benzer bir etki yapabilir.
Burn-in Riski: OLED ekranda, uzun süre aynı görüntünün sabit kalması durumunda "burn-in" olabilir. Apple'ın IPS ekranı bu konuda daha güvenilir.
Fiyat: Apple'ın yüksek PPI'lı monitörleri genellikle pahalıdır, ancak OLED monitörler de uygun fiyatlı değildir. Eğer bütçe bir sorun değilse, her iki seçenek de mevcut.

Kısacası, netlik ve detay için Apple'ın yüksek PPI'lı monitörü; renk, kontrast ve dark mode için OLED daha uygun olacaktır.

HDR, HDPi ve OLED Kavramlari

HDR (High Dynamic Range):

HDR, fotoğrafçılık ve video'da geniş bir parlaklık aralığını ifade eder.
HDR, daha zengin renkler, daha derin siyahlar ve daha parlak beyazlar sunar.
Görsellerin daha gerçekçi ve detaylı görünmesini sağlar.
Filmler, TV yayınları ve oyunlar gibi içeriklerde kullanılır.

HDPI (High Dots Per Inch):

HDPI, genellikle mobil cihaz ekranlarında kullanılan bir terimdir ve yüksek piksel yoğunluğunu (PPI) ifade eder.
Bir ekranın HDPI olarak nitelendirilmesi, metinlerin ve görsellerin daha net ve keskin göründüğü anlamına gelir.
Ekran çözünürlüğü ve boyutu, PPI değerini belirler ve HDPI genellikle yüksek PPI değeri olan ekranlar için kullanılır.
Geliştiriciler, farklı ekran yoğunluklarına uygun kullanıcı arayüzleri oluşturmak için bu terimi kullanabilirler.

HDR ve HDPI karşılaştırması:

HDR görsel içeriğin kalitesini artırırken, HDPI metin ve görsellerin netliğini artırır.
HDR, görsel içeriğin kontrast ve renk aralığını geliştirir.
HDPI, bir ekranın piksel yoğunluğunu ifade eder ve genellikle daha yüksek çözünürlüklü ekranlarda kullanılır.

OLED ve HDR

OLED ve HDR birleşimi, hem olağanüstü kontrast ve renk performansı hem de yüksek çözünürlüklü ekran netliği için kullanılır.
Her ikisi bir arada, özellikle görsel medya tüketimi ve yaratıcı çalışmalar için önemlidir.
HDR, OLED teknolojisinin doğal avantajlarını maksimize ederek en iyi görsel deneyimi sunar.

OLED vs LCD

OLED ile daha yuksek kontrast ve daha koyu siyah

OLED Monitorlerde Burn-In (yanma) Problemi

OLED veya bazı türdeki LCD ekranlarda uzun süre aynı görüntünün ekranda sabit kalması sonucu oluşan kalıcı bir "iz" veya "gölge" efektidir. Yani, ekranda uzun süre görünen bir obje veya metin, ekranda kalıcı bir iz bırakabilir.
Örneğin, bir kod editöründe sürekli olarak aynı araç çubukları, menüler veya diğer sabit öğeler varsa, bu öğeler zamanla ekrana "yanabilir" ve farklı bir içerik görüntülediğinizde bile hafif bir şekilde görülebilir.
Bu etki, OLED ekranlarda daha fazla görülür çünkü OLED pikselleri organik malzemeler kullanır ve bu malzemeler zamanla aşınabilir. IPS LCD ekranlarda bu risk daha düşüktür.

Eğer uzun süre aynı arayüzü veya görüntüleri kullanacaksan, burn-in riski senin için bir sorun olabilir.

Burn-in Probleminin Çözümü ve Tamiri Nasıldır

Burn-in probleminin tamiri veya çözümü genellikle mümkün değildir, çünkü bu durum ekranın organik malzemelerinde meydana gelen kalıcı bir değişikliktir. Ancak, bu etkiyi önlemek veya en aza indirmek için bazı stratejiler ve yöntemler mevcuttur:

Ekran Koruyucu Kullanımı: Ekranınızı bir süre kullanmadığınızda ekran koruyucu devreye girebilir, bu da statik görüntülerin ekrana yanmasını önler.
Düşük Parlaklık Ayarı: Yüksek parlaklık, burn-in oluşumunu hızlandırabilir. Düşük veya otomatik parlaklık kullanmak, riski azaltabilir.
Dinamik İçerik: Mümkün olduğunca dinamik içerik kullanmak veya sürekli aynı şeyin ekranda görünmesini önlemek de faydalı olabilir.
Pixel Refresher: Bazı modern OLED TV'ler ve monitörler, pikselleri "yenilemek" için özel bir özellik sunar. Bu, burn-in riskini azaltabilir ama genellikle tamamen çözmez.
Ekran Rotasyonu: Eğer aynı uygulamayı veya arayüzü sürekli kullanıyorsanız, ekran elementlerinin yerlerini değiştirmek de faydalı olabilir.

Özetle, burn-in bir kez oluştuğunda geri döndürülemez, ancak oluşumunu yavaşlatmak veya önlemek için yukarıdaki gibi taktikler kullanılabilir. Eğer burn-in oluşmuşsa, ekranın değiştirilmesi genellikle tek çözümdür, bu da maliyetli bir işlem olabilir.

Calibration Ayarları

Eğer renk doğruluğu çok kritikse ve profesyonel bir seviyede çalışıyorsan, HW Calibration daha uygun olacaktır. Ancak, genel kullanım için self-calibration yeterli olabilir.

Self-Calibration

Yazılım Tabanlı: Monitör, kendi içerisinde barındırdığı yazılım aracılığıyla kalibrasyonu gerçekleştirir.
Kullanıcıya Bağımlı Değil: Otomatik olarak belirli aralıklarla veya kullanıcının başlatmasıyla gerçekleşebilir.
Daha Basit: Genellikle teknik bilgi gerektirmeyen, birkaç tuşla başlatılan bir süreçtir.

Hardware Calibration (HW Calibration)

Donanım Tabanlı: Kalibrasyon için harici bir cihaz (renkölçer gibi) ve özel yazılım kullanılır.
Kullanıcıya Bağımlı: Kullanıcının harici bir cihazı bağlaması ve kalibrasyon işlemini başlatması gerekir.
Daha Doğru: Profesyonel kalibrasyon cihazları, daha yüksek doğruluk ve renk uyumu sağlar.

Nasil Arastirmaliyiz

Rtings Uzerinde Arastirmak

Detayli testler ve aciklamalar icin ingilizce olan Rtings sitesine goz atin
Ornek olarak, ben yazilimla ilgilendigim icin Text Clarity uzerine arasitrma yaptim
Panel tipinlerine ve test uzerinden aldigi skorlar uzerine inceleyin
Begendiklerinizi Epey uzerinde karsilastirin
Neden Epey? Cunku bazi monitorlerin Turkiye’de satisi olmuyor, buradan direkt satilanlara bakabilirsiniz